Pazar araştırma şirketi Yole Group’un verilerine göre Çin, küresel dökümhane üretim kapasitesinde ciddi bir artışla 2030 yılına kadar dünya genelindeki yarı iletken üretiminde lider konuma geliyor. Şu anda dünya çapındaki üretim kapasitesinin %21’ine sahip olan Çin’in, bu oranı %30’a çıkardığı takdirde Tayvan’dan liderliği alacağı belirtiliyor. Tayvan şu anda %23 ile en yüksek kapasiteye sahip ülke konumunda. Güney Kore %19, Japonya %13, ABD %10 ve Avrupa %8 seviyelerinde bulunuyor.
Çin, dünyanın en büyük yarı iletken üreticisi olacak
Çin’in bu hızlı yükselişinin arkasında, son yıllarda yarı iletken alanında devlet destekli büyük yatırımlar bulunuyor. Çin, 2024 yılında yarı iletken üretiminde aylık 8,85 milyon plaka üretim seviyesine ulaştı. Bu rakam bir önceki yıla göre %15’lik bir artış anlamına geliyor. 2025 yılında bu miktarın 10,1 milyon plakaya ulaşması bekleniyor. Çin’in bu artışı 18 yeni fabrika inşa ederek gerçekleştirdiği tespit ediliyor.
Dünya genelinde en fazla plakayı tüketen ülke ABD. Küresel talebin yaklaşık %57’si ABD tarafından oluşturuluyor. Ancak ABD’nin üretim kapasitesi toplamın sadece %10’unu karşılayabiliyor. Bu nedenle ülke ihtiyacının büyük kısmını Tayvan, Güney Kore ve Çin gibi üreticilerden sağlıyor.
Japonya ve Avrupa, kendi iç pazarlarını büyük ölçüde karşılayabilecek üretim kapasitesine sahip. Singapur ve Malezya gibi ülkeler ise toplam küresel kapasitenin %6’sını oluşturuyor. Ancak bu ülkelerdeki dökümhanelerin önemli kısmı yabancı şirketlere ait ve üretim büyük ölçüde ABD ile Çin gibi pazarlara yönelik yapılıyor.
Çin’in üretim kapasitesindeki artışa rağmen, en ileri teknoloji çiplerin üretiminde Batılı rakiplerine karşı halen bazı dezavantajları bulunuyor. ABD, Çin’in gelişmiş çip üretim ekipmanlarına erişimini sınırlamak amacıyla kapsamlı ihracat kısıtlamaları uyguluyor.
Bu durum, Çin’in en ileri düzey çip teknolojilerinde dışa bağımlılığını artırıyor. Bu açığı kapatmak isteyen Çin, litografi makineleri ve elektronik tasarım otomasyonu (EDA) yazılımları gibi stratejik alanlara milyarlarca dolarlık yatırımlar yapıyor.
Raporda ABD’de devam eden üretim projelerine fazla yer verilmiyor. Ancak TSMC’nin Arizona’daki tesisinde ileri düzey üretimin %30’unu gerçekleştirmesi planlanıyor. Intel, Samsung, Micron, GlobalFoundries ve Texas Instruments da ABD’de yeni üretim tesisleri kuruyor. Bu projelerin tamamlanması durumunda, ABD’nin küresel yarı iletken üretimindeki payında ciddi bir artış yaşanması bekleniyor.
Çin’in üretim kapasitesi bakımından lider konuma gelmesi, küresel tedarik zincirinde önemli etkiler yaratıyor. Ancak teknolojik üstünlüğün hangi ülkede kalacağı, gelişmiş çip üretimi ve kritik ekipmanlara erişim gibi unsurlar nedeniyle hâlâ belirsizliğini koruyor.
